تاریخچه‌ای از مونوپولی:
در سال 1934 میلادی در حالی که اقتصاد آمریکا در شرایط رکود بزرگ قرار داشت، چارز دارو از پنسیلوانیا ایالات متحده آمریکا، این بازی را به مدیر شرکت برادران پارکز معرفی کرد که اسم آن را مونوپولی گذاشته بود. اما مدیران این شرکت 52 ایراد و اشکال در طراحی این بازی گرفتند و در نتیجه این بازی در شرکت برادران پارکز به تولید نرسید. اما چارز دارو فردی سرسخت، همانند دیگر افراد موفق در دنیا بود، او در آن زمان بیکار بود، پس خودش دست به کار شد و بازی مونوپولی را تولید کرد. چارز با کمک دوستش که یک چابخانه‌دار بود، تعداد 5000 بسته از این بازی را تولید کرد و در حالی که با استقبال گسترده مردم روبرو شده بود. ظرف مدت خیلی کم تمامی این سری از تولیدش را فروخت. خبر موفقیت فروش بازی مونوپولی خیلی سریع به شرکت برادران پارکز رسید، آنها دوست داشتن امتیاز این محصول را خریداری نمایند و به همین خاطر برخورد منصفانه‌تری با چارلز داشتند و در نهایت موفق به اخذ امتیاز این بازی شدند.
در سال اول تولید مونوپولی یعنی در سال 1935 میلادی، این محصول پرفروش‌ترین بازی در آمریکا شد، در واقع یک پدیده فرهنگی جدید متولد شده بود و مورد استقبال مردم نیز قرار گرفته بود.
مونوپولی برای تمامی گروه‌های سنی
زمانی که چارلز و دوست چاپگرش، نمونه اولیه بازی مونوپولی را ساختند، بیشتر قسمت‌ها آن به صورت دستی ساخته شده بود، صفحه بازی از یک پارچه کتان روغنی ساخته شده بود، خانه‌ها و هتل‌های بازی از چوب ساخته شدند، تمامی کارت‌های بازی بصورت دستی نوشته و رنگ‌آمیزی شده بودند و تمامی مهره‌های بازی از نوعی چرم که مخصوص دستبند همسر چارلز بود، ساخته شدند. از آن زمان تاکنون مونوپولی به صورت پیوسته دستخوش تغییراتی بوده است تا همین نسخه‌هایی که امروزه مورد استفاده ما میباشد. در اواسط دهه 1930 میلادی، همچنان مونوپولی پرفروش‌ترین بازی در آمریکا بود و تاکنون نیز نزدیک به 750 میلیون نفر این بازی را انجام داده‌اند. کمتر بازی و اسباب بازی در دنیا به این صورت و در تمامی گروه‌های سنی مورد استقبال عمومی قرار می‌گیرد. بازی مونوپولی در تمام گروه‌های سنی طرفدارهای خاص خود را دارد.
جالب است نکاتی در مورد رکورد مونوپولی برای شما عنوان کنیم:
- از سال 1935 تاکنون چیزی در حدود 5 میلیارد خانه و 2 میلیارد هتل برای بست‌های بازی مونوپولی تولید شده است.
- یک نسخه از مونوپولی که توسط آلفرد دانهیل در سال 1974 تولید شد، خانه‌های آن از طلا و هتل‌های داخل آن از نقره ساخته شده بود و به قیمت 25 هزار دلار (تقریباً 100 میلیون تومان) فروخته شد.
- طولانی‌ترین دور از بازی مونوپولی در تاریخ این بازی، 70 روز به صورت پیوسته طول کشیده است.
- این بازی توسط چند نفر در یک وان حمام به مدت 99 ساعت نیز انجام شده است که به نوع خودش یک رکورد محسوب می‌شود.
طراحی مونوپولی در ایران با نام روپولی یا ایروپولی
مونوپولی در ایران به نام ایروپولی و روپولی هم شناخته می‌شود. بازی ایروپولی از حدود 40 سال پیش در ایران از محبوبیت فوق العاده‌ای برخوردار بوده است. روش بازی ایروپولی به همان شکل بازی مونوپولی میباشد با کمی تغییرات، که به نظر برای ایرانی‌ها نیز این تغییرات دلنشین و جذاب بوده است و نسخه ایروپولی بسیار زیاد مورد توجه خانواده‌های ایرانی میباشد. در واقع در این بازی یک عمر زندگی را در چند ساعت تجربه می‌کنید. در بازی ایروپولی، خیابان‌های شهر تهران قدیم صفحه اصلی بازی را تشکیل می‌دهد املاکی از قبیل خیابان‌های مختلف، شرکت‌های بیمه و فرودگاه‌ها برای خرید موجود هستند که بازیکن با پول محدود و اولیه‌ای که دارد می‌تواند تعدادی از این املاک را بخرد. پس از آن با دریافت کرایه از دیگر بازیکنان که از ملک وی عبور می‌کنند درآمد کسب خواهد کرد و در خیابان‌های خود قادر به ساخت و ساز خواهد شد. بازی در هر قدم که ساخت و سازها بیشتر می‌شوند جذاب‌تر می‌شود و به تدریج قدرت خرید و ساختهای بازیکنان تغییر می‌کند. در بازی ایروپولی ایرانی چالش هایی هم مثل تصادف، بیمارستان و جریمه هم وجود دارد. همچنین شانس‌هایی مثل بلیط بخت آزمایی به کمک بازیکن می‌آید. کمی که از بازی گذشت، چنان رونقی در خرید و فروش‌ها، معاملات، جرائم، مالیات‌ها وغیره می‌بینید که گاهی فرامین خواهید کرد این فقط یک بازیست!
محتویات بسته ایروپولی:
- صفحه بازی
- 28 کارت مالکیت خیابان‌ها، فرودگاه‌ها، بیمه‌ها
- 19 عدد کارت لاتاری (شانس)
- پول‌های بازی (در 7 مدل مختلف)
- 12 عدد هتل پلاستیکی
- 32 عدد خانه پلاستیکی
- یک عدد تاس بازی
- 5 عدد مهره رنگی بازیکنان
- دفترچه راهنمای بازی
هدف بازی ایروپولی:
هدف اصلی بازی آشنایی بازیکنان با دنیای تجارت و کسب و کار میباشد، در این بازی بازیکنان به صورت مداوم در حال خرید و فروش زمین، ساختمان، هتل و مدیریت دارائی‌ها خود می‌باشند. آنها باید تلاش کنند که به صورت پیوسته ثروت خود را افزایش دهند. در پایان بازی تمامی بازیکنان به غیر از یک نفر ورشکست خواهند شد و از دور بازی خارج می‌شوند، بازیکنی که وضعیت مالی خوبی دارد، برنده بازی خواهد بود.
نکته: بازیکنان می‌توانند توافق نمایند که مثلا بازی را برای یک ساعت انجام دهند و سپس میزان دارائی هر فرد محاسبه شود و کسی که از لحاظ مالی وضعیت بهتری داشته باشد، برنده بازی خواهد بود.صفحه بازی ایروپلی:
صفحه بازی ایروپولی، دارای 40 خانه مختلف میباشد، که این خانه‌ها را به 10 دسته مختلف تقسیم نمود:
خانه شروع: بازیکنان ابتدا در این خانه قرار می‌گیرند و بازی از اینجا شروع می‌شود.
خانه‌های خیابان‌ها: روی صفحه بازی 22 عدد خانه قرار دارد، که هر کدام به نام یکی از خیابان‌ها قدیم تهران، نامگذاری شده است. این خانه‌ها در یک تقسیم‌بندی دیگر به 8 منطقه تقسیم شده‌اند، که با 8 رنگ مختلف بر روی صفحه بازی نشان داده شده‌اند. هر کدام از این خیابان‌ها دارای سند مالکیت مخصوص به خودش میباشد.
خانه‌های مالیات بر درآمد و نوسازی
خانه‌های لاتاری یا شانس: تعداد این خانه بر روی صفحه 5 خانه میباشد.
خانه فرودگاه هوایی: 4 خانه فرودگاهی داریم که با 4 رنگ مختلف مشخص شده‌اند.
خانه بیمه‌ها: بر روی صفحه بازی دو خانه داریم که شرکت بیمه هستند.
خانه بیمارستان: (یک خانه)
خانه کتابخانه: (یک خانه)
خانه تصادف: (یک خانه)
خانه تالار بزرگ شهر: (یک خانه)
پول‌های بازی ایروپولی:
در بازی ایروپولی 7 مدل پول با ارزش‌های مختلف وجود دارد، که شامل:
اسکناس 50 تومانی: 30 عدد
اسکناس 100 تومانی: 30 عدد
اسکناس 200 تومانی: 30 عدد
اسکناس 500 تومانی: 30 عدد
اسکناس 1000 تومانی: 30 عدد
اسکناس 5000 تومانی: 30 عدد
اسکناس 10000 تومانی: 30 عدد
نکته: با توجه به واحد جدید پول ایران که تومان انتخاب شده است، ما نیز در این بازی از همین واحد پولی استفاده کرده‌ایم.
آماده شدن برای بازی ایروپولی:
برای اینکه بازی را بتوانید شروع کنید باید بصورت زیر عمل کنید:
- 2 تا 5 نفر این بازی را می‌توانند انجام دهند، پس صفحه بازی را در وسط بازیکنان قرار داده و برای هر بازیکن یک مهره با رنگ خاص را در نظر بگیرد و در خانه شروع بر روی صفحه بازی قرار دهید.
- کارت‌های لاتاری یا شانس را مخلوط کرده و سپس به پشت در محل مخصوص این کارت‌ها بر روی صفحه بازی قرار دهید. (نوشته‌ها مشخص نباشد).
- یک نفر را به عنوان بانکدار بازی انتخاب کنید. بانکدار می‌تواند یکی از بازیکنان نیز باشد، بشرط اینکه اموال و دارائی‌های خود را به صورت مجزا، از بانک نگهداری کند. بانکدار باید فردی با حوصله و منظم باشد تا بتواند با مدیریت پول بانک را به خوبی انجام دهد.
- پس از مشخص شدن بانکدار، او باید ابتدا استاد خیابان‌ها، فرودگاه‌ها و پول‌های بانک را به ترتیب در محل صفحه مخصوص در جعبه بازی قرار دهد و سپس در شروع بازی به هر یک از بازیکنان مبلغ 38600 تومان پرداخت نماید. او می‌تواند به ترتیب زیر اسکناس‌ها را بین بازیکنان تقسیم کند:
- 2 عدد اسکناس 10000 تومانی
- 2 عدد اسکناس 5000 تومانی
- 5 عدد اسکناس 1000 تومانی
- 4 عدد اسکناس 500 تومانی
- 5 عدد اسکناس 200 تومانی
- 5 عدد اسکناس 100 تومانی
- 2 عدد اسکناس 50 تومانی
توجه: بازیکنان در هر زمان که بخواهند می‌توانند، جهت خرد کردن و تبدیل اسکناس‌هایشان با پول‌های بانک از بانکدار درخواست خرد کردن پول را داشته باشند.
- همه بازیکنان تاس می‌اندازند و کوچکترین عدد تاس بازی را شروع می‌کند. نفر سمت چپ وی نفر بعدی میباشد، یا اینکه کوچکترین بازیکن شروع کننده بازی خواهد بود.
شروع بازی ایروپلی:
هر یک از بازیکنان به نوبت تاس می‌اندازند و با توجه به عدد روی تاس، از سمت راست به چپ بر روی صفحه بازی حرکت می‌کنند، حضور همزمان بازیکنان در یک خانه بلامانع است و عدد شش تاس نیز جایزه ندارد. در زمان انجام بازی باید به نکات زیر توجه کنید:
- اگر مهره شما در یکی از خیابان‌ها فرود آمد و کسی قبلاً آن خیابان را نخریده بود، شما میتوانید طبق مبلغ پایین هر خانه بر روی صفحه بازی، زمین خیابان مورد نظر را بخرید. اما اگر قبلاً کسی زمین را خریده است باید کرایه زمین را که در سند آن زمین مشخص شده است را به وی بپردازید. (زمانی که بازیکنی زمین، فرودگاه یا بیمه را خریداری می‌کند باید سند ان را از بانک تحویل بگیرد و پول زمین را به بانک بپردازد).
- اگر مهره بازیکنی در یکی از خانه‌های مالیات بر درآمد، یا هزینه نوسازی فرود آمد باید مبلغ مندرج در پایین آن خانه را فوراً به بانک بپردازد.
- اگر مهره در یکی از خانه‌های لاتاری فرود آمد، یک کارت لاتاری را از روی دسته بردارید و عین مطلب روی کارت را انجام دهید و سپس کارت را زیر دسته لاتاری قرار دهید.
- اگر مهره شما در هر یک از فرودگاه‌ها فرود آمد و کسی قبلا آن را نخریده بود میتوانید آن را بخرید. اگر قبلاً کسی این فرودگاه را خریده است طبق مبلغ روی سند فرودگاه، کرایه را پرداخت کنید. اگر مالک فرودگاه سند فرودگاه‌های دیگری را هم دارد، باید کرایه آن فرودگاه‌ها هم به وی پرداخت شود. یعنی اگر 2 فرودگاه دارد هزینه 2 برابر و اگر 4 سند دارد، 4 برابر پرداخت شود.
- اگر مهره شما در شرکت بیمه فرود آید میتوانید آن را بخرید. اگر قبلاً کسی آن را خریده است، باید 10 درصد دارایی شما به وی پرداخت شود. اگر وی مالک هر دو شرکت بیمه است. باید 20 درصد از دارایی شما به او داده شود.
توجه: برای محاسبه 10 درصد دارائی خود میتوانید از راه زیر استفاده کنید:
- مبلغ کل نقدینگی شما + قیمت املاک و زمین‌های شما ضربدر 10%= حق بیمه شما
(دقت کنید که اگر دارائی شما نزد بانک در رهن باشد، شامل حق بیمه نمی‌شود)
- اگر مهره شما در خانه بیمارستان فرود امد، طبق دستورالعمل ورود به بیمارستان باید به عنوان ویزیت مبلغ 300 تومان به بانک پرداخت کنید. شما میتوانید در بیمارستان بمانید و در ازای هر دور تاس نینداختن 100 تومان کمتر پرداخت کنید. البته بیشتر از سه دور نمی‌توانید در بیمارستان بمانید.
توجه: بیمارستان، خانه تصادف یا حادثه، کتابخانه و شروع را نمی‌توان خرید.
- اگر مهره شما در خانه تصادف یا حادثه فرود آمد به بیمارستان بروید و طبق دستورالعمل ورود به بیمارستان رفتار کنید. در صورتی که بازیکنی از کارت‌های لاتاری، کارت پرداخت بیمه حوادث (بابت بیمه حوادث مبلغ 2500 تومان به بانک بپردازد) را بردارد، دیگر تا آخر بازی در صورتی که در خانه حادثه بیافتد، نیازی نیست به بیمارستان برود و بازی را ادامه می‌دهد.
- اگر قبل از اینکه در خانه بیمارستان بیافتید، دارای کارت لاتاری خروج از بیمارستان هستید با برگرداندن کارت لاتاری به صفحه بازی، میتوانید بدون پرداخت هزینه از بیمارستان خارج شوید. (هر بازیکنی که کارت لاتاری «میتوانید از بیمارستان خارج شوید» را بردارد. می‌توان آن را نزد خود نگهدارد تا اگر در بیمارستان قرار گرفت، بدون پرداخت هزینه از آن خارج شود).
- اگر مهره شما در کتابخانه ملی فرود آمد باید یک دور تاس نیندازید و در کتابخانه بمانید، این توقف هزینه‌ای ندارد.
- اگر مهره در خانه تالار بزرگ فرود آمد برای خود و همه بازیکنان بلیط بخرید و به بانک پرداخت پرداخت نمایید.
- هر بازیکن به محض تکمیل یک دور از صفحه بازی و رسیدن به خانه شروع مبلغ 5000 تومان از بانک دریافت می کند.
- همانطور که گفته شد، هر زمان بازیکنی ملکی را خریداری نمود، باید سند مالکیت آن را از بانک بگیرد و آنرا در جلوی خود بگذارد.
هر زمان که به پول نیاز دارید:
- میتوانید خانه و هتل‌هایی که ساختهای را نصف قیمت به بانک بفروشید.
- خیابان و فرودگاه یا شرکت بیمه را نزد بانک نصف قیمت گرو بگذارید. در اینصورت کرایه آن ملک تا زمان گرو بودن دریافت نمی‌گردد و هر زمان که پول را به بانک برگردانید، ملک شما از رهن بانک بیرون می‌آید. (در حالت گرو گذاشتن ملک، باید سند آن ملک را به بانک تحویل دهید تا به صورت جداگانه نگهداری شود).
- فروش یک یا چند ملک به سایر بازیکنان با قیمت توافقی.
- هیچ بازیکنی نمی‌تواند از بانک یا بازیکن دیگری پول قرض بگیرد مگر با روش‌های فوق.
- اگر مهره شما در ملکی فرود آمد و کسی آن ملک را خریداری نکرده بود، میتوانید ملک را برای سایر بازیکنان بخرید، و از این محل درامدی بدست آورید، برای کارمزد این خرید، شما میتوانید با بازیکنان توافق کنید و یا اینکه آن ملک را به مزایده بگذارید و برای کسی که بالاترین پیشنهاد را بدهد، آن را بخرید.
- املاک خریداری شده را می‌توان به سایر بازیکنان با قیمت توافقی فروخت. اگر ملکی فروخته شد، خانه و هتل‌های ساخته شده هم باید با زمین به خریدار منتقل شود.
- هیچ بازیکنی نمی‌تواند از بانک یا سایر بازیکنان پول قرض بگیرد و بدست آوردن پول، فقط از طریق روش‌های فوق انجام می‌گیرد.
سایر قوانین بازی:
- خانه و هتل را فقط زمانی می‌توان ساخت که تمامی زمین‌های دارای سند یک رنگ در اختیار بازیکن باشد. مثلاً بازیکنی که تمامی اسناد زمین‌های رنگ زرد را داشته باشد، می‌تواند شروع به خانه‌سازی کند. رنگ هر زمین در بالای خانه‌های صفحه و اسناد مالکیت مشخص شده است.
- به محض اینکه مجموعه سندهای همرنگ را بدست آورید، می توانید شروع به ساخت خانه کنید. البته برای ساخت خانه در خیابان‌های خود لازم نیست که منتظر نوبت خودتان بمانید.
- در هر زمین زمانی می‌توان خانه دوم را ساخت که در تمام زمین‌های هم رنگ یک خانه ساخته شده باشد. همین قانون در مورد خانه‌های بعدی هم وجود دارد. یعنی زمانی می‌توان خانه سوم را ساخت که در تمام زمین‌های هم رنگ دو خانه ساخته شده باشد.
- زمانی یک بازیکن می‌تواندهتل احداث کند که چهارخانه روی آن زمین بنا کرده باشد و بعد آن چهار خانه را برداشته و پس از پرداخت مبلغ هتل، آن را جایگزین خواهد کرد. برای ساخت هتل هم نیاز نیست منتظر نوبت خودتان باشید.
- هزینه احداث هر خانه و یا هتل توسط مالک باید از مبالغ یاد شده در پایین سند مالکیت، با عنوان «بهای هر خانه و یا هتل ... تومان» استفاده شود.
- شما میتوانید در هر خیابان فقط یک هتل داشته باشید و نمی‌توانید هیچ خانه‌ای به آن اضافه کنید. یعنی در هر خیابان یا خانه (تا 4 خانه) و یا هتل (فقط یک هتل) میتوانید داشته باشید.
- هر آنچه کارت‌های لاتاری حکم می‌کنند باید فورا انجام شود. مگر کارت «از بیمارستان خارج شوید» که آنرا برای استفاده در زمان افتادن در بیمارستان، می‌توان نگهداشت. در بعضی مواقع این کارت نیز بین بازیکنان خرید و فروش می‌شود.
- اگر شما وارد خانه‌ای شوید که قبلاً توسط بازیکن دیگری خریداری شده بود، باید به آن بازیکن کرایه دهید. مبلغ کرایه در سند مالکیت زمین مشخص شده است. با وجود خانه و هتل در آن خیابان، مبلغ کرایه نیز افزایش پیدا می‌کند.
- هر توافق دیگری که بین بازیکنان در مورد قوانین بازی وجود داشته باشد و البته به اصول این بازی صدمه‌ای نزند، نیز قابل اجرا میباشد.
- برای حفظ زیبایی و جذابیت بازی، حتما طبق مقررات بازی عمل کنید.
- دوستانی که این بازی را در گذشته انجام داده‌اند، می‌توانند از قوانین ابتکاری خودشان استفاده نمایند و خاطرات شیرین و دوست داشتنی گذشته را برای خود زنده کنند.
- ورشکستگی به اینصورت است که: اگر بازیکنی به طور کامل بی‌پول شد. یعنی تمام خانه‌ها و هتل‌های خود را فروخته است و دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد و بدهکار هم هست در آن زمان اعلام ورشکستگی می‌کند و از بازی خارج می‌شود.
- شما در طول این بازی به صورت میتوانید با سایر بازیکنان تجارت کنید. دقت کنید که در تجارت با سایر بازیکنان به هیچ وجه خسیس نباشید. چون معمولاً برای داشتن خیابان‌های هم رنگ باید با دیگر بازیکنان تعامل و معامله کنید و سپس برای پولدار شدن به خانه‌سازی و هتل‌سازی بپردازید.
